چند وقتی است که خبر خوش آمپول جدیدی برای لاغری سریع و بی درد سر، نقل محافل شده و همه به هم در حال توصیه کردن این آمپول هستند. ولی در واقع این آمپول چیست؟
این آمپول داروی لیراگلوتاید است که با نام تجاری ساکسدانا برای بزرگسالان چاقی که دچار مشکلات سلامت مربوط به وزن، مثل دیابت نوع دو، فشار خون بالا و کلسترول بالا هستند روانه بازار شده و سازمان غذا و داروی آمریکا این دارو را به‌عنوان داروی چاقی تایید کرده است. این اولین‌بار است که یک داروی تزریقی برای درمان اضافه وزن تایید می‌شود. بسیاری از افراد چاق ممکن است که فکر کنند دیگر به‌راحتی می‌توانند برای همیشه و بدون تحمل رژیم‌های سخت و طاقت‌فرسا به وزن ایده‌آل خود دست پیدا کنند. اما آیا تزریق این آمپول‌ها برای همه افراد مجاز است ؟!
آیا تزریق این دارو صرفا برای کاهش وزن است و عوارضی با خود به همراه ندارد؟!
این دارو در واقع یکی از خطوط درمانی در بیماران دیابتی است که می تواند در درمان چاقی هم مورد استفاده قرار بگیرد. این دارو باعث کاهش تخلیه معده شده و فرد احساس سیری می‌کند و ترشح انسولین وابسته به غذا را نیز تحریک و می‌تواند قند خون را کاهش دهد. همچنین این دارو ترشح هورمون دیگری به نام گلوکاگون را نیز مهار می‌کند که این هورمون باعث افزایش قند خون می‌شود. در درمان چاقی اولین قدم این است که بررسی شود فرد به اضافه‌وزن مبتلاست یا چاقی؟! پاسخ این سوال با استفاده از شاخص توده بدنی بدست می آید. این شاخص از طریق حاصل تقسیم وزن بر مجذور قد فرد محاسبه می‌شود. البته علاوه بر این شاخص و مهمتر از آن شاخص توده شکمی است که شامل دور شکم افراد در موازات ناف اندازه‌گیری می باشد. در مرحله بازدم، اگر این شاخص در خانم ها بیشتر از ۸۸ و در آقایان بیشتر از ۱۰۲ باشد، این افراد مبتلا به چاقی شکمی هستند که اهمیتش از چاقی معمولی بیشتر است و بیشتر مستعد بیماری‌های قلبی و عروقی و فشارخون بالا خواهند بود. اگر شاخص توده بدنی فردی بالای ۲۵ باشد فرد مبتلا به اضافه‌وزن و اگر بالای ۳۰ باشد مبتلا به چاقی است.
عوارض این دارو می تواند بیشتر به صورت تهوع باشد که با ادامه مصرف دارو برطرف می‌شود. به‌ندرت ممکن است افراد دچار درد شکم، اسهال و یبوست شوند. عارضه نادر این دارو التهاب لوزالمعده یا پانکراتیت است که با درد شدید شکم و تهوع همراه است که در صورت این علائم باید مصرف دارو قطع شود. نکته‌ای که وجود دارد این است که این دارو با مصرف غذایی یا بدون مصرف غذا می‌تواند استفاده شود. تزریق دارو به صورت زیر پوستی بوده و معمولا در ران‌ها، بازوها و شکم تزریق می‌شود. نباید این دارو به صورت مشترک بین افراد استفاده شود حتی با اینکه سر سوزن قلمی شکل است، چراکه امکان انتقال عفونت بین افراد وجود دارد .در یخچال نگهداری شود تا کیفیت آن افت نکند.
نکته بسیار مهم در خصوص این دارو این است که کسانی که با مشکل اضافه‌وزن و چاقی مراجعه می‌کنند، لازم است وجود بیماری‌های دیگر در این افراد رد شود و مشخص شود که آنها به بیماری خاص دیگری مبتلا نیستند، چراکه اگر فرد مبتلا به کم‌کاری تیروئید باشد با درمان کم‌کاری تیروئید تا حدود زیادی اضافه‌وزنش از بین خواهد رفت یا اگر بیماری‌های دیگری مثل غده فوق کلیه یا سندروم کوشیگ وجود داشته باشد باید تشخیص داده شود که تشخیص این بیماری‌ها توسط پزشک صورت می‌گیرد. بنابراین اصلا توصیه نمی‌شود بیماران سرخود و بدون مشورت با پزشک به داروخانه مراجعه کنند و با درخواست داروهای کاهش وزن اقدام به کاهش وزن‌شان کنند، چون باید از نظر عوارض بیماری‌هایی که می‌تواند منجر به چاقی شود و همچنین از نظر عوارض خود چاقی که روی ارگان‌های دیگر بدن تاثیرگذار است مورد ارزیابی قرار گیرند. مثل دیابت، چربی خون و فشارخون و…
تجویز دارو هم حتما باید با پزشک باشد که اگر با دارو دچار عوارضی شدند، باز هم زیر نظر پزشک بتوانند دارو را جلو ببرند یا بر‌حسب مورد قطع کنند و مسئولیت این کار با پزشک است و اصلا توصیه نمی‌کنیم بیماران خودشان تصمیم بگیرند از دارو استفاده کنند.
افراد دارای وزن بیشتر از حد مناسب به‌دنبال راه‌هایی برای کاهش وزن و رسیدن به وزن رویایی خود می‌گردند، ولی در همین ابتدا باید گفت کاهش ۵ الی ۱۰ درصد وزن حال حاضر در یک بازه زمانی ۱۲-۶ ماهه هدفی واقع‌گرایانه است که می‌تواند خطر بیماری‌های غیرواگیر را تا ۵۰ درصد کاهش دهد. این هدف‌گذاری علاوه بر افزایش احتمال موفقیت، سرخوردگی ناشی از نرسیدن به هدف و احتمال بازگشت وزن از دست رفته را نیز کاهش خواهد داد. یادمان باشد که داروها از جمله ساکسندا به عنوان اقدامات کمکی و در شرایط خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند و استفاده از آنها معجزه نمی‌کند ضمن اینکه بیشتر اثر خود را طی ماه‌های اول نشان می‌دهند و پس از آن تاثیرشان کاهش می‌یابد. در مرحله بعد باید بدانیم که کنترل وزن یک کار تیمی است که در آن متخصصان یا کارشناسان تغذیه، روانشناسان و سایر تخصص‌های موردنیاز شرکت دارند. بله تکرار می‌کنم روانشناسان نیز جزو افراد اصلی تیم هستند چون افرادی که دنبال کاهش وزن هستند باید در عادات زندگی خود تغییر ایجاد کنند و برای این کار نیاز به مشاوره دارند. همچنین بسیاری از فشارهای عصبی و استرس‌ها منجر به غذا خوردن می‌شود که باید برای آنها راه‌حلی اندیشیده شود. اساس کاهش وزن تغییر شیوه زندگی است که کنترل رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی جزء اجزای اصلی آن هستند. در پایان باید به این نکته توجه کنیم که اساس درمان چاقی تغییر شیوه زندگی و استفاده از رژیم غذایی مناسب و افزایش فعالیت بدنی است که باید ضمن مشورت با افراد خبره و دارای مجوز این کار و پس از هدف‌گذاری واقع‌گرایانه انجام شود. داروها ازجمله ساکسندا به عنوان اقدامات کمکی و در شرایط خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند و استفاده از آنها معجزه نمی‌کند ضمن اینکه بیشتر اثر خود را طی ماه‌های اول نشان می‌دهند و پس از آن تاثیرشان کاهش می‌یابد.